احوالات حضرت فاطمه زهرا (سلام الله)
(بخش اول)
عبث دگل دل زاریم ملالیله دولیدور
خیال خانه سی یوز مین خیالیله دولیدور
گوگلده جلوه ایدن غم لری خیال ایدرم
همان خیالی اوزوم بیر بیان حال ایدرم
مدام دلده مصوّردی گرچه بو تصویر
کتابت اولماسا کافی دگل بونا تقریر
اَلیمده جنبشه گَلموبدی خود به خود کامه
گیچوب بهار، یازارام ایسترم خزان نامه
خزان یتنده گلستانه گیتسن عالمی وار
نه گُل نه بلبل اگر بُلمسن خزان غمی وار
گُل بهاریده تغییر اولماسا بو قبیل
حدوث عالمه لازم گَلور بیر اوزگه دلیل
تمام عالم امکاندا واردی بو تغییر
محالیدور که بو تغییر اولا علاج پذیر
بو عالم متغیّر حدوثه باعث دور
قدیم ذات خدادور، تمام حادثدور
ایشیق گونی گوروسن گونده بیر زوال تاپار
زوال حالینی فکر ایتسه اهل حال تاپار
گورور جهان متغیّردی دائمی قالماز
حدوث عالمی عاقل اولان خبر آلماز
هانی بهار، هانی گلشن ایچره قرمزی گُل
هانی چمنده کی فرش زمرّدی سنبل
هانی او لاله ی نُعمان پیاز زرد و سفید
نه اولدی نسترن و یاسمن، هانی گُل بید
هانی حنائی، هانی اشرفی، هانی رعنا
هانی قرنقلِ صد برگ گلستان آرا
نولوبدی نرجس، هانی چشم شوخ و شهلاسی
که بیر اونون واریدی بیر جهان تماشاسی
گر عبرتیله نظر ایله سن گلستانه
خزان قویوب گوره سن گلستانی ویرانه
نه گلستاندا صفا وار، نه بیر نشان گُلدن
نه بیر سراغ خزان دیده خسته بلبلدن
درخت، گُل باشینه توکدوروب خزان توپراق
گَزَلّه زاغ و زغن بلبلون گوزیندن ایراق
توکوب لباس آغاجلار هامی بو آفتدن
قالوبلا عور، سالوب باش اَشاقه خجلتدن
اولوبدی صحن چمن جای آه و درد و محسن
دونوب حزانه گُل و گلستان، سولوبدی چمن
یتوبدی باغه ایله آفت سموم خزان
درخت بِه گَتوروبدور بو غصّه دن یَرغان
چمنده کی او زمرّد مثال فرش آلینوب
اونون یرینه یره فرش کَهربا سالینوب
دوشَر خیالیمه بو نو گُل خزان دیده
که حسرت اولدی هامی عمری بیر خوش امّیده
خزان یتیشدی اونا اوّل بهارینده
گِچیرتدی عمرینی بیر خوش گون انتظارینده
آدی بتولیدی امّا به سان یائسه زن
تمام عمریده بیر گُلمدی یوزی دلدن
دوشَر خیالیمه بو نو گُل خزان دیده
که حسرت اولدی هامی عمری بیر خوش امّیده
خزان یتیشدی اونا اوّل بهارینده
گِچیرتدی عمرینی بیر خوش گون انتظارینده
آدی بتولیدی امّا به سان یائسه زن
تمام عمریده بیر گُلمدی یوزی دلدن
آتاسی احمد مرسل اولان زمانینده
همیشه آجلیق اودی اود سالوردی جانینده
اگرچه گُل یوزی زیبِ فضای گلشنیدی
گئجه گونوز ایشی داد و فغان و شیونیدی
تمام عمرینی اون سگّیز ایل یازوب کُتّاب
یازیلسا چَکدیقی زحمت کتاب اولور مین باب
بو مدّتی او قَدَر درد و غصّه چکمیشدی
ساچی آغارمیشدی، قامتی بوکولموشدی
بو غملریله بیله ظلم و جور اعدادن
گیدَنده گیتمَدی سالم بو دار دنیادن
بنی امیّه نه قویدی پیمبره حرمت
نه چَکدیلر بو بلاکش عزیزه دن خجلت
قویوبلا یرده حبیب خدا جنازه سینی
قضادن آلدیلار اوّل جفا اجازه سینی
ثقیفیه یغشوب ایتدیلر او گون شورا
همان او شوریله محکم لَنوب بنای جفا
قویوب خلیفه ی برحقّی بی وفا امّت
ایدوب تمامیسی زندیق اوّله بیعت
ایدوب او بیعتی ثانی اَلینده بیر عنوان
اوچومجی گون گوتوروب نچّه نطفه ی شیطان
گَلوبله باب رسول خدایه سرعتیلن
دوگَردیلر قاپونی منتهای جراتیلن
قاپی دالیندا گَلوب دوردی حضرت زهرا
دیدی ندور بو هیاهو، بو شورش و غوغا
پیمبرین دیدیقین سالمیوب او گون یاده
جواب ویردی او ثانیِ زنازاده
یتور عم اوغلیوا مسجده بیعته گَلسون
دگل او وقت اوتورسون ایوینده دینجَلسون
هارا یتیشدی داخی بُلمورم سوال و جواب
خطاب ایلدی اشراره زاده ی خَطّاب
گیدون اودون گَتورون اود وورون بو درگاهه
گرک علی ایده بیعت بو پیر آگاهه
آلشدی درگه رحمت بو ظلم اودیله یانوب
نه اود قالوب اثریندن، نه اود ووران اوتانوب
دوزوب دایاندی خانم فاطمه قاپی یاندی
آچلدی سوخته در، یاندی دلدن اودلاندی
فشار ویردی بتوله از بس در و دیوار
شکسته ایلدی پهلوسین عاقبت بو فشار
ایله یارالادی پهلوسینی شکسته ی در
دورانمادی اَیاق اوسته شفیعه ی محشر
او حالتیله دیدی فضّه گُلشنیم سولدی
خدایه آند اولا بطنیمده کی شهید اولدی
امام ایشیتدی سسین صحن خانیه چخدی
بنای محکم صبرین بو منظره یخدی
دوتوب او ثانیِ لامذهبین گریبانین
یخوب یر اوسته یتوردی دوداقینه جانین
دوباره غالب ایدوب حلم لشکرین غضبه
دوروب اَیاقه دوزوب صبر قیلدی بیر سببه
دیدی وصیّت پیغمبره گیت اول قربان
همان وصیّته اولمام اُلونجه نافرمان
همین که چَکمیه جاق بُلدولر او شه شمشیر
اولوب او دسته ی روبه به سان شیر دلیر
گَلب اَله گُل مقصود اولدی خاطرخواه
شکار ایدوب اسداللهی دسته ی روباه
رسن گَتوردوله دست خدانی باغلادیلار
بو کینه دن جگر مصطفانی داغلادیلار
چکردیلر باش آچوق بیعته اهانتیله
بتول دوتموشیدی دامنین صداقتیله
عم اوغلوسوندان او تن خسته اَل گوتورمَزدی
امیدیله دوتولان دامنین اوتورمَزدی
چکردی یوز اَلیلن ثانی حکم اوّلیلن
و لیک فاطمه ساخلاردی بیرجه تک اَلیلن
پیمبرون قیزی ثانی گوروب اوتورمیه جاق
علیدن هر نه قدر ساقدی اَل گوتورمیه جاق
اشاره ایلدی بی شرم قنفذه او لعین
بتولی وور گله تا بوشلاسون علی اتکین
او نیم سوخته هیزم لرین بیرین گوتوروب
اَلین عای اتکیندن دوتان اَله یتوروب
ووراردی فاطمه نی، گوسترردی اوز هنرین
جهانی یاندوروب، اودلاردی مصطفی جگرین
او قدری ووردی او مظلومه هوشیدن گیتدی
یخلدی توپراقه، ظلم اهلی مقصده یتدی
کشان کشان آپاروردیله قوم سفیانی
حضور نطفه ی شیطانه کامل انسانی
بُلنمرم نه جری ایتدی قوم گمراهی
یتوردیله بو اهانتله مسجده شاهی
امام اوّل حقّی او قوم کینه شعار
خلیفه ی جعلی محضرینده ساخلادیلار
وفا خزینه سی صدّیقه، تا که آچدی گوزین
گوروب عم اوغلوسی یوخدی، چخارتدی یاددان اوزین
بویوردی فضّه هانی بوالحسن، او شاه زمن
جواب ویردی آپاردیله مسجده دشمن
بویوردی ویردون عبا و عمّامه سین یا نه
و یا آپاردیلار باشی آچوق ذلیلانه
عبا گَتورماقا عرض ایتدی تاپمادیم فرصت
عمامه ویرماقا اشرار ویرمدی مهلت
اَلین دوتوب حسنِینون او حالیده زهرا
گیدردی مسجده، هردم چکردی وا غوثا
پیمبرین قیزینی هر گورن او حالتیله
دوشردی آردیجا اندیشه ی حمایتیله
یتیشدی گوردی ایاق اوسته ساخلیوب ثانی
امیر جور قباقینده شاه یزدانی
قلج اَلینده دیور قیل خلیفیه بیعت
وگرنه بوینیوی وورماقه منده وار قدرت
آتا یرینده گورنده او کلب پیر اوتوروب
وصیّ برحقی باشی آچوق قباقدا دوروب
پوزولدی حالی ایله بو اسفلی منظره دن
گوتورمدی گوزینی منبر پیمبردن
خطاب ایلدی بسدور، عم اوغلیمی اوتورون
قویون گیداخ، ایلیون شرم، بیزدن اَل گوتورون
اَل ایتدی معجرینه فاطمه او حالینده
گزردی نقشه ی نفرین پوزوق خیالینده
دوشوبدی حیرته یکسر ثوابت و سیّار
یریندن اوینادی مسجدده کی در و دیوار
اشاره ایلدی سلمانه میر اهل یقین
پیمبرون قیزینی قویما ایلسون نفرین
اَیا شفیعه ی محشر، رسوله ریحانه
ندور بو مهر و محبّت علیِّ عمرانه
فقط اونون باشی اوستونده بیر قلج گورسن
هلاک آختاروسان، اوز اوزیوی اُلدوروسن
رضا اولورسان اونا دوتماسون بو گون قرار
داخی بو دار دیار ایچره قالماسون دیّار
اولوب علی باشی اوستونده بیر قلج مسلول
حسین کیمی جگری تشنه اولمیوب مقتول
نه حکمت اولدی دوام ایتدی روز عاشورا
دیار کرب و بلاده ربابیله لیلا
جهاندا بو ایکی خاتون نقدر صابریمیش
که ذکر صبرلری زینت منابریمیش
بودور اورکده اولان مقصدی بو روسیَهون
نقدریمیش آراسی خیمه گاه و قتلگهون
ندندی گَلمَدیلر بو ایکی خانم داده
حسینه یتمدیلر قتلگهده امداده
گوروردولر که اونی اُلدورولّه میداندا
قلج ووران، اوخ آتام، صف چکوبله هر یاندا
آلوبلا دوره سینی حلقه تک او قوم جهول
ایدوبله قتلینه هشتاد مین قلج مسلول
یوخیدی رحمه گَلن بو قدر سپاه ایچره
یتن وورور اونا بیر یاره قتلگاه ایچره
دایاندیلار نجه بس قتلگاهه گیتمَدیلر
تظلّم ایتماقا میر سپاهه گیتمَدیلر
اولور که گیتماقا عصمت لری اولوب مانع
یانان دله سو توکن چشمه اولدیلار قانع
چکردیله اولی کیم انتظار ایمایه
اجازه یتمدی شهدن رباب و لیلایه
نظر اوخیله دیمه جمله باغرینی دَلدی
حسینه ده کمکه خیمه دن گَلن گَلدی
باجیسی زینب مظلومه گوردی بو حالی
سبب علاقه ی دلدور، پوزولدی احوالی
چخوبدی عصمتی یاددان ایله اوزین ایتوروب
اوزیده بُلمور حسینه اوزین نجه یتوروب
او وقت گَلدی که گَلمیشدی شمر شومِ شریر
اوز آستینینی ایتمیشدی غیضیدن تشمیر
ویروردی خنجر برّانه دم به دم صیقل
ندندی اولمادی بو صیقلی ویرن اَل شَل
بویوردی نائبه ی فاطمه ندور سببی
غضبلی سن، سنی یوخسا دوتوب خدا غضبی
پیمبر اوغلینی اُلدورماقا هوسلنیسن
بو وجدیله گولوسن، اوز اوزیوه سسلنیسن
چکیل کناره گَلوم آنّینون سیلوم ترینی
اُلنده باغلیوم اوز معجریمله گوزلرینی
گیدوبدی هوشه، سپوم قوی او گُل یوزینه گلاب
کمال فرضیدور هر مسلمه بو امر ثواب
هنوز باخما که هر زخم جسمی قان ویروری
گوزی آخوب، نفسی قورتولوبدی، جان ویروری
اگرچه شمریله زینب چوخ ایتدی بحث و جدل
نه او حسیندن اَل چکدی، نه بو شمریدن اَل
او قدر طول تاپوب زینبیله شمر سوزی
گوزین آچوب بو سوزه ختم ویردی شاه اوزی
بویوردی ای باجی چوخ عجز قیلما جلّاده
سنون یریوه آنام وار یانیمدا معناده
گوزیمی باغلاماقا چوخ بُلور مناسب حال
ایده یارامدان آخان قانی قرمزی دسمال
شهید عشق گوزی قانلا باغلانا خوشدور
باخا آناسی گوره، اود دوتوب یانا خوشدور
دایانم گیت حَرَمه، اول حرملریمه پناه
سنه ده شامه کیمی بُل پناهدور ا...
طریق شامیده سر خیل کاروان سنسن
امان خلق اولان اوغلوما امان سنسن
علیل و خسته امامه گرک پناه اولاسان
تمام قافله ی عشقه دادخواه اولاسان
بالاجه قیزلاری جمع ایله دسته ی گُل تک
یغوب کناریوه آل، قویما بیر بالا قالا تک
قِییتدی امر امامیله خیمیه زینب
دوباره قالدیقی یردن شروع اولوب مطلب ....
گرک مطابق ایدم بیرده لفظ و معنانی
یازام بقیّه ی حال رباب و لیلانی
حسیندن صورا اکبر فدا ویرن لیلا
علی دیردی، حسین آختاروردی صبح و مَسا
اگرچه گورموشیدی اکبرینی صد پاره
حسین دیردی، گَلوردی فغانه همواره
خیال طرّه ی اکبر دیمه اسیر ایلدی
حسینون عشقی اونی شمره دستگیر ایلدی
اوغول باشین دیمه ایتمیشدی رهنما اوزینه
باخاردی دائم حسینون او قان دولان گوزینه
نقاب و معجری غارت گونی آلونموشدی
حجاب عصمت اونون باشینه سالونموشدی
گیدردی قولّاری باغلی دیار شامه کیمی
حسینی اوخشیوب آغلاردی صبحه شامه کیمی
انیسی آه سحرگاه، مونسی غمیدی
غریبیدی، بو غم غربتیله خرّمیدی
صراحتاً ایلین یوخدی حالینی اظهار
همین وفاسینه معیار بسدی بو مقدار
ولی رباب که گنجینه ی محبّتیدی
حسیندن صورا خوش روزگاره حسرتیدی
نه فکری سیر گلستان و سیر گلشنیدی
اُلن گونه کیمی کاری مدام شیونیدی
مدینیه قِییدن صورا روات خبر
یازوبلا بیله بو خواتین اولاندا وقت سحر
گیدردی گون قاباقیندا دوراردی آغلاردی
حسین دیوب جگرین گونده گونده داغلاردی
امام تشنه لبی یاد ایدردی هر گونده
یاناردی کیمدی گورن بیله بیر اثر گونده
دیردی گونلر اگنده قالان حسینیم وای
ویرن سوسوز سو کنارینده جان حسینیم وای
بو گوزلریمله دیردی امامی گوردوم من
دوشوبدی عور قوری یرده بی حنوط و کفن
اولوبدی نیزه لرین باشی اول شهه تابوت
او ظلمی گورمیوب هرگز بو عالم ناسوت
نه تک منی قویوب آواره صوت قرآنی
سالوب نوایه او سس عرشیده مسیحانی
سَرین سو ایچمدی عالمده بو وفا کانی
یتوردی باشه بو زحمتله عمر دنیانی
گورنده هر آنانون سود امر قوجاقینده
ایدردی اصغری بیر جلوه گوز قاباقینده
گَلوردی سینه سینه سود، دوتاردی اود جگری
دولاردی خون دلیله همیشه چشم تری
گیدردی گاه اوزیندن دیردی لای لای اوغول
گَلوردی هوشه گهی سسلنوردی ایوای اوغول
یِتِیدی گوشینه هر بیر کسون رباب سسی
بیله بُلوردی گَلور بیر دل کباب سسی
آنا قاباقیجه گورسِیدی بیر بالا یِریری
دیردی بو یِریَن اصغری نشان ویریری
ایدیم نه چاره، منیمده اگر قالیدی بابام
یِریردی قویمازیدی من بو حسرتیله قالام
صحیفه اود دوتوب اودلاندی، ((صافیا)) بسدور
رباب شیفته ی مهر شاه بی کسدور
قلم یِریمور اَلون ساخلا گِچ بو صحبتدن
کفافیدور بو بیان علقه و محبّتدن
گنه شفیعه ی روز جزانی سال یاده
سنیله سس سسه ویرسون رسول معناده
او گون که ایستدی مسجدده ایلسون نفرین
پوزاردی عالمی سلمان اگر قویِیدی یقین
گوروبله فاطمه نون اولدی صبر و طاقتی طاق
علینی بوشلادیلار اهل ظلم و کفر و نفاق
مراجعت ایلدی مسجد پیمبردن
اوزی، عم اوغلوسی، سلمانیله حسین و حسن
یِتیشدیلر ایوه باغلاندی باب رحمت و دین
اولوب ولیّ خدا ظلم اَلیله خانه نشین
همان او گونده اَله گَلمدی دشمنون غرضی
او صدمه فاطمه نون اولدی علّت مرضی
بهار عمریده جان گلشنی خزان اولدی
پوزولدی گون کیمی رخساری، گون به گون سولدی
فغان و شیونیله روز و شب مدار ایلدی
گونوزلرین گئجه تک تیر قیلدی، تار ایلدی
جفا و جور و ستمدن او قوم دویمادیلار
دویونجا آغلاماقا اوز ایوینده قویمادیلار
همین بو باره ده دائم او قوم بیگانه
دیردی شکوه یولیله علیّ و عمرانه
پیمبرون قیزی یا ماتمه گئجه باتسون
و یا گونوزلری ماتم دوتوب گئجه یاتسون
مدینه اهلی یاتانمور صدای شیوندن
گذر ایدنمری بیر رهگذار دیریندن
بو شکوه اوندا کی اظهار اولوندی زهرایه
گونوز اولاندا دوروب یوز قویاردی صحرایه
گیدردی بیر آغاجین سایه سینده آغلاردی
گَلوردی نالیه، شامه کیمی سیزیلداردی
همین که آنلادیلار بیر گئجه قالوب بیدار
همان آغاجیده کسدیله ریشه دن کفّار
صباح اولاندا گَلوب گوردی ایلدی افسوس
قِییتدی فاطمه اولدی حیاتیدن مایوس
روایت ایلر اوزی شهریار خیبرگیر
همان روایتی بیله ایدوبدیلر تحریر
دیر که بیر گونی گَلدیم ایوه حزین و ملول
اولوبدی فاطمه نی گوردوم اوچ ایشه مشغول
او دم که هر دمی شیرین حیاتیدن اوسانور
گِل ایسلادوبدی، خمیر ایلیوب، تنور یانور
دیدیم ندور بو تدارک، نه زاد راحله دور
بو تنگ حوصله وقتونده بونه مشغله دور
جواب ویردی عم اوغلی یاخونلاشوب اجلیم
بیان صدقیمه مصداق دور بو اوچ عملیم
لزومیدور بو خمیره تنور اولوب روشن
وجود نان اولا، آج قالمیا حسین و حسن
گِل ایسلانوبدی، سو حاضردی ای امام زمن
که تا یووام حسنِینون لباس و زلفینی من
گورنمرم دوتا گیسولرینی گرد و غبار
اَلیمده طایر روحیم بو غصّه دن اولی زار
گئجه گونوز بوییدی اکثر مناجاتی
طلب ایدوب بو امیدیله باب حاجاتی
که ای بو عالم خلقتده بی سهیم و شریک
عنایت ایله منه قیل وفاتیمی نزدیک
قبول ایلدی محبوبی اولماسون تکرار
زمان موتی یتوب اولدی بستری بیمار
او گونلری که چوخ شدّتیله ناخوشیدی
اورکده بیرجه او خواتون بو فکریله خوشیدی
اولِیدیلار حسنِینی اُلنده یانینده
کسِیدیلر یانینی جان ویرن زمانینده
قضایه باخ که اونون حال احتضارینده
نصیب اولمادی اولسون اولار کنارینده
یتیشدی ساقی کوثر گوروب اَُلور زهرا
گوزون یوموب دلی یوخدورنفس گَلور امّا
خطاب ایلدی ای قاعد صلات قیزی
امام فوج ملک، حاملِ زکات قیزی
جواب گَلمدی اولدی ولیّ حق دلگیر
مقام لفظیده ویردی بیانینه تغییر
دیدی عم اوغلیوام آخِر گوز آچ، منی دیندیر
نه من، مجسّمه ی داد و شیونی دیندیر
رسول خاطرینه بیرجه گَل منیله دانش
بو سس تانیشدی سنه آل سسیمی، گِتمه یانش
گوزوم ایشیقلانی من گورسم آچمیسان گوزیوی
اُلنه تک دیرم دلده منده سون سوزیوی
گوز آچدی تر گُل افسرده تک او دخت نبی
اولوب اوسولماقینون آفت خزان سببی
دیدی عم اوغلی گَلوبدی باشا اجل اُلورم
باخوب بو حالیمه یان، داده گَل، اُلورم
وصال گونلری گیچدی زمان هجراندور
قالان بقیّه هامی عمریدن بو بیر آندور
اوتور یانیمدا ایشیت بیر به بیر وصایامی
که سنده منده غنیمت بولاق بو هنگامی
دوشوبدی فرصت اَله بزم راز خلوتدور
که عمریدن منه بو فرصتیمجه مهلتدور
ادامه دارد ...
مرحوم صافی تبریزی
منبع مجموعه کانالهای مدح و مرثیه